Monday, March 26, 2007

Хүндтэй идээг хүндэлж хүртэх нь

Эдийн дээд хадаг, идээний дээд архи гэдэг. Архи гэдэг бол аяхын аргагүй хүндтэй бөгөөд хүндэлж хүртүүштэй идээ юм.
Саяхандаа, аль сувгаар гэдгийг сайн мэдэхгүй байна, 2 ч удаа гарсан санагдаж байна, Архи гэдэг идээний тухай Б.Лхагвасүрэн гуай ярьж байсан. Их зөв зүйтэй, санаа авууштай зүйл ярьж байсан л даа.
Архи гэдэг бол хүний араншинг харуулдаг, өөрчилдөг идээ. Хөлгүй хүнийг хөлтэй болгож, хөлтэй хүнийг хөлгүй болгож, хэлгүй хүнийг хэлтэй болгож, хэлтэй хүнийг хэлгүй болгодог, хашгируулдаг, уйлуулдаг, догшруулдаг, инээлгэдэг идээ.

Манай ард түмэн дөч хүрээд дөнгөж амс, тавь хүрээд тавьж амс, жар хүрээд жаргаж уу гэж зүгээр нэг хэлээгүй байхаа. Гэтэл дөч хүрэх нь байтугай дөчийн талыг ч наслаагүй балчир хүүхдүүдээс эхлээд хөгшин хөвөө, эрэгтэй эмэгтэйгүй энд тэнд араа шүдээ хавиралдан арзас ярзас хийгээд л унаж тусаад л архинд дарлуулчихсан араншингаа алдчихсан явах юм. Даанч харамсмаар.

Өнөөгийн нийгэмд архи бас тодорхой үүрэг гүйцэтгээд байх шиг байнаа.
1. Стресс тайлах
2. Чөлөөт цагаа өнгөрөөх
3. Ажлаа гүйцэлдүүлэх
өөр бас олон үүрэг байгаа байх л даа.

Нийгэм бухимдалтай, ажилгүй, мөнгөгүй хэцүү байгаа нь байгаа л даа. Гэхдээ энэ стресийг заавал архиар тайлах хэрэг байна уу. Нэг шил архи уухын оронд нэг шинэ юм хийе гэж нэг юм хийж, мөнгө олъё гэж бодмоор байна.

Залуусын, яахав залуус ч гэлтгүй хүмүүс ер нь чөлөөт цагаа зөв зүйтэй өнгөрөөх газар ховор юмуу, нэг бол ерөөс тэр газрыг нь бид сонгохгүй байна уу. Баарны найз болчоод Баасан ахын төрсөн өдрийг дандаа тэмдэглэх хэрэг байна уу. Түүний оронд салхинд гарах, спорт, урлагын болон хөгжөөнт, танин мэдэхүйн, ажил хэргийн ч тэмцээн уралдааныг зохион байгуулж болно шүү дээ манай байгууллагууд.

Хэн нэгнийг найрах, болохгүй асуудлаа болгох, өөрийн талд ашигтайгаар шийдүүлэхэд бас энэ идээ хэрэг болоод /хэрэг болох ч юу байхав, тийм зорилгоор ашиглаад / байнуу даа гэж бодогдох юм.

Ер нь хэн нэгэн хүн сэтгэлийн гунихрал, баяр баясалаа архиар дандаа тайлах хэрэггүй, бас тэрийг хамт тайлалцах гэж архи уух нь ч хэрэггүй юм шигээ.
Ер нь архийг биш, архи уусан хүнийг бус архи уухыг бүгдээрээ үзэн ядъя гэсэн үг надад их таалагдсан.

Архи гэдгийг манайхан хэлдэг юм л даа. за бараг насаараа л архи уулаа, Хор болсон юм алга, элэггүй болбол болохоор л боллоо гэж. за яахав байж болох л юм. Үүнийг Б.Лхагвасүрэн гуай хэлж байсан юм, Архи бол биеийг гэхээсээ сэтгэлийн амар амгаланг үгүй хийгч идээ, тархийг устгагч идээ гэж, энэ бол яахын аргагүй үнэн үгээ.
Нэг талаасаа архи тархинд гарч хүний мэдрэлийн системийг өөрчилж, улмаар донтуулж сэтгэл мэдрэлд нь нөлөөлдөг, нөгөө талаасаа архи уусан, агсам согтуу тавьсан хүний ойр орчимд дандаа амгалан тайван бус байдал бий болж байдаг.
Ийм учраас яахын аргагүй тархины дайсан юм.

Архи гэдэг идээ аманд орохдоо алтан хулгана мэт, амнаас гарахдаа арслан барс мэтээ.

Аав нь хүүгээ согтуу явахыг харлаа
Азгүй хүнээ дээ би
Аманд багтдаг байсан тэр жаахан хөл нь
Алтан дэлхийг онож ядан тэнчигнэнэ.
Аав нь хүүгээ согтуу явахыг харахад
Алтан ургийн багана ганхаж байх шиг уйтай..
Аавыгаа чи лав 2 болгон харж байгаа
Нэг нь үхэхэд нөгөө нь үлдэх юм шиг санаж байгаа....

Лхагвасүрэн найрагчийн шүлгийн хэсгээр Хүндтэй идээг хүндэлж хүртэх талаар үзэглэснээ өндөрлөе.

1 comment:

Док said...

Баярлалаа, энэ шүлгийг ямар их хайв аа. Сайхан блог байна. Амжилт хүсье